Günlük hayatımızda, kendimizi geliştirmek ve bilgilerimizi artırmak için çaba sarf ederiz. Ancak, çevremizde, özellikle sosyal medyada, konu hakkında hiçbir bilgisi olmayan kişilerin kendilerini uzman gibi göstermeye çalıştığını sıklıkla gözlemleyebiliriz. İşte bu davranışın psikolojik bir açıklaması vardır: Dunning-Kruger Sendromu veya diğer adıyla “Cahil Cesareti”. Bu makalede, Dunning-Kruger Sendromu’nun ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını ve nasıl başa çıkabileceğimizi inceleyeceğiz.
Dunning-Kruger Sendromu Nedir?
Dunning-Kruger Sendromu, bir konu hakkında yeterli bilgi, deneyim ve beceriye sahip olmayan kişilerin kendilerini bu konuda uzman gibi göstermeleri ve aşırı özgüven sergilemeleri durumudur. Bu sendrom, sadece basit bir özgüven sorunu değildir. Tam tersine, konu hakkında hiçbir bilgisi olmayan bir kişi, konuyu araştırmaya başladığı anda kendini birdenbire uzman gibi hisseder. Psikologlar David Dunning ve Carmen Sanchez’e göre, bu özgüven “yeni başlayanlar için güven balonu” olarak tanımlanır. Edinilen sınırlı bilgiler, kişinin kendini konuda uzmanlaşmış gibi hissetmesine neden olur. Ancak daha fazla araştırma yapıldıkça, aslında konu hakkında ne kadar az şey bilindiği ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğu fark eder. Dunning-Kruger sendromu, “Cehalet, gerçek bilgiye sahip olanların niteliklerini anlamaktan aciz olmalarına rağmen, niteliksiz insanların kendilerine olan güvenini artırır” şeklinde tanımlanmıştır.
“Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır. Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.” – David Dunning ve Carmen Sanchez
Sendromun Belirtileri
Dunning-Kruger sendromu, sadece konu hakkında gerçek uzmanlık sahibi olan kişilerin değil, aynı zamanda konuya hakim olan kişilerin bile özgüvenli bir şekilde konuşamadığı bir durumdur. Sendromun en belirgin özelliği, kişinin kendi bilgisizliğinin farkında olmaması veya kendine karşı dürüst olmamasıdır. Bu sendroma sahip kişiler, büyük bir psikolojik yük altında hissederler. Sürekli başarısız sonuçlarla karşılaşmak ve hayallerinden mahrum kalmak, bu yükün sebeplerindendir.
Sendromun Ortaya Çıkışı
Dunning-Kruger sendromu, 1999 yılında Cornell Üniversitesi’nde çalışan David Dunning ve Justin Kruger tarafından ortaya atılmıştır. Araştırmacılar, mizah, dil bilgisi ve mantık konularını içeren bir test yaparak katılımcılara sonuçlarını tahmin etmelerini istemişlerdir. Ortalamanın altında sonuç alan katılımcılar, tahminlerinin ortalamanın üstünde olduğunu düşünmüşlerdir. Bu çalışma sonucunda yeni bir psikolojik fenomen keşfedilmiştir. Dunning ve Kruger, bu çalışmalarıyla 2000 yılında Nobel ödülü kazanmışlardır.
Sendromun Nedenleri
Özgüven, insanlar için önemli bir kavramdır ve bir konuda yetersiz ve beceriksiz görünmek yerine, zeki ve bilgili biri gibi davranma eğilimindedirler. Ayrıca, IQ seviyesi yüksek olan insanlar dahi bu sendroma sahip olabilirler. Zeka, bir konuda uzmanlaşmak için çalışma ve deneyim gerektiren bir niteliktir. İnsanlar genellikle mizah, zeka ve diğer yeteneklerini abartırlar çünkü kendilerini analiz etmekten ve objektif bir şekilde değerlendirmekten yoksundurlar.
Sendromun Yaygınlığı
“Cahil cesareti”, duygusal veya mantıksal zekaya sahip bireylerde, sağlık gibi birçok meslekte, askeri alanda, her iki cinsiyette ve tüm insan ırklarında yaygın olarak görülebilir. Sadece düşük veya ortalama becerilere sahip insanlarda değil, aynı zamanda konuda uzman olan insanlarda da görülebilir. Araştırmalar, %80 oranında uzman kişilerin kendilerini %100 gibi gördüğünü ve tanıttığını göstermektedir.
Sendromdan Kurtulma Yolları
Dunning-Kruger sendromundan kurtulmanın basit bir yolu vardır: Daha alçakgönüllü olmak. David Dunning, bu etkiden kurtulmak için kişinin kendisine şu soruları sorması gerektiğini belirtmiştir: “Ne eksik? Neyi bilmiyorum?” Bu sorular, kişinin kendi bilgisizliğini fark etmesine ve daha fazla çalışma yapmasına yardımcı olacaktır.
Kaynak:Bilimup
