Türkiye, 2021 yılında duyurduğu Millî Uzay Programı ile uzay teknolojilerinde küresel bir oyuncu olma hedefini açıkladı. 10 maddelik bu yol haritasında, Ay’a sert iniş, uydu teknolojilerinin geliştirilmesi ve yerli roket sistemleri gibi başlıklar yer aldı. Aradan geçen sürede birçok kritik gelişme yaşandı. Peki 2025 itibarıyla Türkiye uzay programı 2025 kapsamında son durum nedir?
Türkiye Uzay Programı 2025: Uzay Ajansı ve Altyapı
Türkiye Uzay Ajansı (TUA), 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı kararı ile kuruldu. Ajans, Millî Uzay Programı’nın yürütülmesinden sorumlu ana kuruluştur. Strateji belgeleri, teknoloji yol haritaları ve iş birliği protokolleri TUA koordinasyonunda hazırlandı.
Türkiye uzay programı 2025 çerçevesinde programın ana omurgasını TUSAŞ, TÜBİTAK UZAY, Roketsan, ASELSAN gibi kurumların Ar-Ge çalışmaları oluşturuyor. Üniversiteler de akademik destek sağlıyor. Böylece hem kamu hem özel sektör, entegre şekilde uzay projelerinde görev alıyor.
Türkiye Uzay Programı 2025 Kapsamında Ay Misyonu
Millî Uzay Programı’nın en dikkat çeken hedeflerinden biri, Ay’a ulaşmak. 2023 yılı için planlanan sert iniş görevi ertelendi ancak hazırlıklar sürüyor. TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen hibrit roket motoru, yer testlerinden geçti.
Ay görevinde kullanılacak ilk roketin itki sistemi, sıvı oksitleyici ve katı yakıt karışımıyla çalışıyor. Bu teknoloji, hem maliyet avantajı sağlıyor hem de kontrollü itki sağlamak açısından esneklik sunuyor. Hedef, 2026 itibarıyla Ay’a kontrollü bir sert iniş gerçekleştirmek.
Uydu Teknolojilerinde Türkiye Uzay Programı 2025 Durumu
Türkiye, 2000’li yılların başından bu yana kendi uydularını geliştirme sürecini sürdürüyor. TUSAŞ ve TÜBİTAK UZAY iş birliğiyle geliştirilen İMECE uydusu, 2023 yılında başarıyla fırlatıldı ve hâlen görevini sürdürüyor.
Ayrıca, GÖKTÜRK serisi ve TÜRKSAT haberleşme uyduları da Türkiye’nin yörünge kabiliyetini artırıyor. Yeni hedef, yüksek çözünürlüklü gözlem uyduları ile 1 metre altı görüntüleme yeteneğine ulaşmak ve askeri/sivil gözlem kapasitesini geliştirmek.
Roket Sistemleri ve Fırlatma Kapasitesi
Roketsan, hibrit roket motorları ve mikro uydu fırlatma sistemleri üzerinde çalışıyor. 2023’te Sinop Test Sahası’nda yapılan denemelerde 100 km irtifaya ulaşan roketler başarıyla test edildi.
Türkiye uzay programı 2025 hedefleri kapsamında, 500 kg’a kadar yük taşıyabilen bir mikro uydu fırlatma sistemi geliştiriliyor. Bu sistemlerin modüler yapıda olması ve mobil platformlardan fırlatılabilir olması öngörülüyor.
Yerli Astronot ve İnsanlı Görevler
Türkiye, ilk astronotunu 2024’te uzaya göndermeyi hedeflemişti. Seçilen iki adaydan biri olan Alper Gezeravcı, Axiom Space iş birliği ile ABD’den fırlatılan görev kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaştı.
Bu görev, Türkiye’nin insanlı uzay misyonlarındaki ilk adımıydı. Gezeravcı burada bilimsel deneyler gerçekleştirdi. Gelecekte, yerli insanlı görevler için yaşam destek sistemleri ve uzay modülü çalışmaları planlanıyor.
Uluslararası İşbirlikleri
Türkiye, uzay programını sadece yerli kaynaklarla değil, uluslararası ortaklıklarla da sürdürüyor. Japonya, Rusya, ABD ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile çeşitli düzeylerde iş birlikleri kuruldu.
Özellikle eğitim, yer istasyonu paylaşımı ve roket teknolojisi alanlarında bilgi alışverişi sağlanıyor. Bu sayede Türkiye, teknolojik kazanım sağlarken küresel uzay ekosistemine de entegre oluyor.
Türkiye Uzay Programı 2025 Değerlendirmesi
2025 itibarıyla Türkiye uzay programı 2025 bazı hedeflerde gecikmeler yaşasa da stratejik ilerlemesini sürdürüyor. Uydu, roket ve insanlı görev alanlarında önemli adımlar atıldı.
Önümüzdeki dönemde Ay görevi ve yerli fırlatma sistemleri belirleyici olacak. Bu gelişmeler, Türkiye’yi uzay teknolojilerinde orta ve uzun vadede bölgesel liderliğe taşıyabilir.
Kaynaklar:
