Türkiye’de havacılığın kalbi Devlet Hava Meydanları İşletmesi’dir (DHMİ). Havalimanlarının inşasından günlük işletimine, radar ve navigasyon sistemlerinden dijital altyapıya kadar her noktada bu kurumun imzası vardır. Böylesine büyük ve kritik bir organizasyonun ayakta kalabilmesi ise güçlü bir mühendislik kadrosuna bağlıdır.
DHMİ, sadece klasik mühendislik rollerini değil, havacılığa özgü çok özel alanları da barındırır. AIM, ATSEP veya TES gibi birimler yalnızca DHMİ’de görebileceğimiz unvanlara sahiptir. Bu yazıda, mühendislerin görev aldığı tüm alanları tek tek ele alacağız. Nerede hangi mühendis çalışır, görevleri nelerdir, alım şartları nasıldır? Bildiklerimizi net şekilde aktaracağız, bilmediğimiz yerde ise dürüstçe sadece genel şartların geçerli olduğunu belirteceğiz.
1. AIM / Havacılık Bilgi Yönetimi
AIM, uçuşların güvenliği için bilgi akışını yönetir. NOTAM yayınları, AIP Türkiye dokümanları ve uçuş plan verileri bu birimde toplanır. Harita, veri tabanı ve havacılık bilgisi mühendislerin elinde şekillenir.
Başvuru Şartları (kesin):
- Lisans mezunu olmak (Elektrik-Elektronik, Haberleşme, Bilgisayar vb.)
- KPSS P3 puanı (70 ve üzeri)
- YDS veya dengi İngilizce sınavından en az 50 puan
- Stajyer AIM eğitimi ve işbaşı eğitiminde başarılı olmak
- Sağlık ve adli sicil yönünden engel bulunmamak
2. ATSEP / Elektronik (CNS) Hizmetleri
ATSEP birimi radar, navigasyon ve haberleşme sistemlerini işletir. VOR, ILS, DME ve radar kuleleri bu kapsamda çalışır. Elektronik mühendisleri cihazların kalibrasyonunu yapar, kesintisiz emniyet sağlar.
Başvuru Şartları (kesin):
- Elektrik-Elektronik Mühendisliği veya Elektronik Haberleşme mezunu olmak
- KPSS P3 puanı (70 ve üzeri)
- SHY-ATSEP yönetmeliğine uygun temel eğitimleri almak
- İngilizce yeterlilik (çoğu ilanda en az YDS 50)
- Vardiyalı çalışmaya uygun olmak
3. Elektrik Sistemleri (ATM/CNS Teknik İşletim)
Bu birim, havalimanlarının enerji altyapısını yönetir. Pist aydınlatmaları, jeneratör sistemleri ve trafo merkezleri mühendislerin sorumluluğundadır. Elektrik kesintisi olmaması için 7/24 görev yapılır.
Başvuru Şartları (kesin):
- Elektrik veya Elektrik-Elektronik Mühendisliği mezunu olmak
- KPSS P3 puanı (70 ve üzeri)
- Genel memuriyet şartlarını taşımak
- Vardiyalı çalışmaya uygun olmak
4. Hava Sahası Tasarımı
Hava sahasının bölgelere ayrılması, yeni rota ve yaklaşma prosedürlerinin belirlenmesi bu alandadır. ICAO standartlarına göre tasarımlar yapılır ve uluslararası koordinasyon sağlanır.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- DHMİ ilanlarında ayrı bir “hava sahası tasarım mühendisi” şartı bulunmamaktadır.
- Genelde uçuş harekât veya elektronik tecrübesi olan mühendisler değerlendirilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
5. Uçuş Kontrol (Flight Inspection)
Navigasyon sistemlerinin doğruluğu uçaklarla test edilir. Kalibrasyon uçuşları sayesinde ILS, VOR ve DME cihazlarının güvenliği sağlanır. Mühendisler ölçüm ekiplerinde görev alır.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “uçuş kontrol mühendisi” şartı bulunmamaktadır.
- Elektronik veya elektrik mühendisleri genellikle bu görevlerde yer alır.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
6. Terminal Elektronik Sistemleri (TES)
TES birimi, terminaldeki elektronik altyapıyı yönetir. CCTV, yangın alarmı, anons sistemleri ve güvenlik teknolojileri burada çalışır. Yolcu güvenliği için kritik sistemlerdir.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- TES için özel alım şartı yayınlanmamıştır.
- Elektrik-elektronik veya bilgisayar mühendisleri genelde görevlendirilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
7. Havacılık Mekanik Sistemleri (HVAC ve Tesisat)
Havalimanlarında ısıtma, soğutma, basınçlı hava ve tesisat sistemleri sürekli kontrol edilir. Makine mühendisleri yolcu konforu ve enerji verimliliği için görev yapar.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “mekanik sistem mühendisi” ilanı görülmemiştir.
- Makine mühendisliği mezunları bu görevlerde değerlendirilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
8. Bilgi Teknolojileri (BT)
BT dairesi ağ, sunucu, veri tabanı ve yazılım sistemlerini yönetir. Havalimanlarının otomasyonu ve siber güvenliği bu birimin sorumluluğundadır.
Başvuru Şartları (kesin):
- Bilgisayar Mühendisliği veya ilgili bilişim bölümlerinden mezun olmak
- KPSS P3 puanı (70 ve üzeri)
- Genel memuriyet şartlarını taşımak
- İlanlarda programlama ve veri tabanı bilgisi istenebilir
9. Makine Şube (İşletme)
Kar küreme araçları, apron otobüsleri ve iş makineleri bu birimde yönetilir. Araçların bakımı ve yedek parça tedariki mühendislerin koordinasyonuyla yürütülür.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “makine mühendisi” alım şartı bulunmamaktadır.
- Makine mühendisleri genelde bu birimlerde çalışır.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
10. Hava Trafik Sistemleri (ATM Destek)
Mühendisler doğrudan hava trafik kontrolörü olmaz ama sistem desteğinde yer alır. Radar ekranları, iletişim sistemleri ve yedek ağlar teknik mühendis kadrosunca desteklenir.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “ATM destek mühendisi” ilanı bulunmamaktadır.
- Elektronik ve bilgisayar mühendisleri bu görevlerde tercih edilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
11. Hava Seyrüsefer Emniyet Yönetimi
Burada mühendisler emniyet verilerini analiz eder. Sistemsel hataların risk değerlendirmesi ve raporlaması yapılır. ICAO güvenlik raporları bu birimde hazırlanır.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir ilan şartı yoktur.
- Elektrik-elektronik veya endüstri mühendisleri bu görevlerde bulunabilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
12. ATM AR-GE
Yeni radar sistemleri, yazılımlar ve kontrol mekanizmaları bu birimde geliştirilir. DHMİ, ulusal ve uluslararası AR-GE projelerinde mühendisleri aktif olarak görevlendirir.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “AR-GE mühendisi” ilanı görülmemiştir.
- Elektrik-elektronik, bilgisayar ve makine mühendisleri görev alabilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
13. EUROCONTROL ve Uluslararası Koordinasyon
EUROCONTROL ile rota ücretlendirmeleri, entegrasyon ve raporlama süreçleri yürütülür. Burada mühendisler mali teknik sistemlerin yönetiminde destek sağlar.
Başvuru Şartları (özel bilgi yok):
- Ayrı bir “EUROCONTROL mühendisi” ilanı yoktur.
- Bilgisayar, endüstri veya elektronik mühendisleri görev alabilir.
- Genel mühendislik şartları geçerlidir.
Genel Değerlendirme
Genel değerlendirme yaparken şunu söylemek doğru olur: DHMİ mühendis alımları genellikle KPSS puanı ile yapılır ve merkezi yerleştirme yöntemi sayesinde mülakat süreci bulunmaz. Yani başvuru sonrası doğrudan puan üstünlüğüne göre atama yapılır. Ancak bazı özel alanlarda (örneğin AIM veya ATSEP gibi lisans/eğitim süreçleri gerektiren birimler) adayların temel eğitim ve sertifikasyon programlarına katılması şarttır. Bu eğitimler yazılı ve uygulamalı sınavlarla tamamlanır, fakat klasik mülakat tarzında bir sözlü sınav yapılmaz.
Başvurular genellikle çok yoğun olur. Çünkü DHMİ hem prestijli bir kurumdur hem de mühendisler için cazip imkânlar sunar. Özellikle merkezi alımlarda bir pozisyona yüzlerce aday başvurabilir ve atamalar genellikle çok yüksek KPSS puanlarında kapanır. Bu yüzden adayların başarılı olabilmesi için KPSS’de ciddi bir sıralama avantajı elde etmesi gerekir.
