Yapay zekâ artık sadece işleri kolaylaştırmıyor; tüm işleri devralmayı hedefliyor. “Mechanize” adlı yeni girişim, ekonomideki tüm işleri otomatikleştirme vizyonuyla yola çıktı. Bu iddia büyük bir teknolojik sıçramayı temsil ederken, aynı zamanda derin bir toplumsal tartışmayı da beraberinde getiriyor.
“Tüm İşlerin Otomasyonu” Ne Demek?
Mechanize, temel olarak tüm sektörlerdeki işleri yapay zeka ajanlarına yaptırmak istiyor. Yani yalnızca belli meslekleri değil, zamanla tüm çalışanları yazılım sistemleriyle değiştirmeyi hedefliyor. İlk aşamada, beyaz yaka işlere odaklanıyorlar. Veri analizi, finans, yazılım geliştirme, satış desteği gibi görevleri bu yeni “ajansal yapay zekalar” üstlenecek.
Hedeflenen pazar büyüklüğü ise dudak uçuklatıyor:
| Kapsam | Toplam Yıllık Ücret (USD) |
|---|---|
| ABD | 18 Trilyon $ |
| Tüm Dünya | 60 Trilyon $ |
Bu rakamlar, yalnızca mevcut insan iş gücüne ödenen maaşları temsil ediyor. Mechanize, bu pastanın tamamını yapay zeka sistemleriyle ele geçirmek istiyor.
İyimser Bakış: Zenginlik ve Refah Artışı
Besiroglu, bu otomasyonun insanlık için ekonomik anlamda “patlama” yaratacağını savunuyor. Tam otomasyon sayesinde, daha fazla mal ve hizmet üretilecek. Bunun da yaşam standartlarını yükselteceği öngörülüyor.
Ayrıca, insanlar iş gücünden çekilse bile sermaye gelirleri (örneğin hisse senetleri, gayrimenkul ve devlet yardımları) ile geçimlerini sürdürebilecekleri belirtiliyor. Hatta bazı işlerde insan emeği daha da değerli hale gelebilir. Ancak bu noktada sistemin gelir dağılımı sorunu büyük önem kazanıyor.
Eleştiriler: Herkes Kazanacak mı?
Mechanize’ın vizyonu bazı önemli soruları da beraberinde getiriyor:
- İşsiz kalan milyonlar nasıl geçinecek?
- Yapay zekaların kontrolü kimde olacak?
- Ekonomik büyümeden kim faydalanacak?
Bu sorular, projenin yalnızca teknik değil, sosyal ve etik yönünün de tartışıldığını gösteriyor. Zira “her işin otomasyonu” kulağa etkileyici gelse de, bu durum insan hayatındaki anlam ve geçim sorunlarını derinleştirebilir.
Teknik Zorluklar: Hâlâ Yolun Başındayız
Besiroglu, bugün kullanılan yapay zeka ajanlarının henüz istenilen seviyede olmadığını da kabul ediyor. Mevcut eksiklikler şöyle özetlenebilir:
- Güvenilmez davranışlar
- Bilgi tutarlılığı eksikliği
- Görevleri bağımsız tamamlayamama
- Uzun vadeli planlamada başarısızlık
Buna rağmen Salesforce, Microsoft, OpenAI gibi dev şirketler de bu alana yatırım yapıyor. Yani önümüzdeki dönemde, bireylerin kendi dijital “ekip arkadaşları” olacak gibi görünüyor.
Hayal mi, Tehlike mi?
Mechanize’ın ortaya koyduğu vizyon bir yönüyle etkileyici: Daha üretken, daha hızlı, daha verimli bir dünya. Ancak bir başka açıdan da kaygı verici: İşsizliğin kitlesel hâle gelmesi, gelir eşitsizliği ve insanın “anlamsızlaşması”.
Bu noktada kritik soru şu: Teknolojiye insanı güçlendirmek için mi yatırım yapacağız, yoksa insanı tamamen dışarıda bırakmak için mi? Mechanize bu soruya net bir yanıt veriyor ama bu yanıt herkesi ikna etmiyor.
