Hem mühendis hem de 10 senelik bir şoför olarak bugün sizlerle önemli bir konuya değinmek istedim: otomatik vitesli araçlarda P’ye (Parking) geçmeden önce N’ye (Neutral) almak gerçekten gerekli mi?
Bu yazıyı kaleme alma sebebim, DSG şanzımanlı aracımda yaşadığım kronik bir problem oldu, aracımın şanzımanı kilitlendi.
Bazı kişiler, bu sorunun sebebinin “önce N’ye almak, sonra el frenini çekip P’ye almak” olduğunu iddia etti. Ancak çoğu kişi bilmediği için değil, araştırmadığı için böyle söylüyor. Peki madem öyle, bu araçlarda N vitesi neden var?
Otomatik şanzımanlarda “N” vitesi, aslında şanzıman içindeki dişlilerin üzerindeki yükü boşaltmak için vardır. Araç hareket halindeyken şanzıman miline tork aktarılır ve bu enerji dişliler üzerinde bir kuvvet oluşturur.
Eğer araç tamamen durduktan sonra doğrudan “P”ye alınırsa, parking pawl denilen kilitleme pimi, bu yükün tamamını taşımak zorunda kalır.
İşte burada N vitesi devreye girer.
Vitesi “N” konumuna alıp el frenini çektiğinizde, araç ağırlığı artık şanzıman üzerindeki dişlilere değil, frene aktarılmış olur.
Daha sonra “P”ye aldığınızda, şanzıman dişlileri üzerindeki yük ortadan kalktığı için kilitleme mekanizması zorlanmaz.
Kısacası, “N” vitesi tamamen mekanik dengeyi sağlamak ve şanzımanın uzun ömürlü çalışmasına yardımcı olmak için vardır. Yani, otomatik araçlarda önce N, sonra el freni, en son P sıralaması, şanzımanın içindeki yük dağılımını korur.
Bu, özellikle DSG (çift kavramalı) şanzımanlar gibi hassas sistemlerde dişli ve kilitleme elemanlarının zorlanmasını önler.
Evet, üreticiler artık bazı modellerde elektronik park freni ve yük dengeleme sistemleri ekliyor; ama hâlâ pek çok araçta bu manuel sıralama fark yaratır.
Unutmayın:
Vitesi doğru sırada almak sadece alışkanlık değil, mekanik saygının bir göstergesidir.
