Türkiye, savunma sanayinde dışa bağımlılığı azaltmak ve kendi savaş uçağını üretmek için tarihi bir adım attı. Milli Muharip Uçak (MMU) olarak başlatılan proje, KAAN ismini aldı ve Türk Hava Kuvvetleri envanterinde F-16’ların yerini alması hedefleniyor.
Bu proje sadece bir uçak değil, aynı zamanda Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağı tasarlayıp üretebilecek seviyeye ulaşmasının sembolü niteliğinde.
KAAN Projesinin Hedefi ve Kapsamı
KAAN, F-16 uçaklarının kademeli olarak emekliye ayrılacağı 2030’lu yıllar için hazır hale getiriliyor. Projenin ana yüklenicisi TUSAŞ olurken, geliştirme süreci tamamen yerli imkân ve kabiliyetlerle yürütülüyor.
Projede amaç sadece bir uçak üretmek değil, aynı zamanda bu uçağı tasarlayıp geliştirecek insan kaynağını ve teknik altyapıyı oluşturmak. Bu yönüyle proje, Türkiye’nin mühendislik kapasitesini de genişletmeyi hedefliyor.
Uçağın Teknik Özellikleri
KAAN, düşük radar görünürlüğü, dâhili silah yuvaları ve yüksek manevra kabiliyeti ile dikkat çekiyor. Ayrıca artırılmış durumsal farkındalık ve sensör füzyonu gibi modern savaş uçağı özelliklerine sahip olacak şekilde tasarlanıyor.
- nesil çok rollü savaş uçağı olarak geliştirilen KAAN, hem hava-hava hem de hava-yer görevlerinde üstün performans sunuyor. Sahip olduğu yapay zekâ destekli savaş sistemleri, onu geleceğin muharebe ortamına uygun hale getiriyor.
Geliştirme Aşamaları ve Takvim
KAAN’ın geliştirme süreci üç fazdan oluşuyor. Faz-1 Aşama-1 kapsamında ön tasarım faaliyetleri ve sistem gereksinimleri incelemeleri yürütüldü. Bu süreçte kritik tasarım, mühendislik ve test altyapısı çalışmaları tamamlandı.
Faz-1 Aşama-2 dönemi 2022-2029 arasında gerçekleşecek. Bu süreçte detay tasarım ve kalifikasyon faaliyetleri yapılacak. 2025’te ilk Blok-0 uçağı üretilecek, 2026’da uçuşa başlayacak. 2030-2033 yılları arasında 10 adet Blok-1 teslim edilecek.
Test Süreci ve Uçuşlar
MMU KAAN, 16 Mart 2023’te ilk taksi testini başarıyla tamamladı. Ardından 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Bu uçuşta 8.000 feet irtifaya çıkan KAAN, 230 knot hıza ulaştı.
İkinci test uçuşu 6 Mayıs 2024’te yapıldı. 14 dakikalık uçuşta 10.000 feet irtifaya çıkan uçak, aynı hız değerlerine ulaştı. 5 Aralık 2024’te ise ilk kez artyakıcı çalıştırılarak maksimum itki testi başarıyla tamamlandı.
Kullanılan Teknolojiler
KAAN, aerodinamik geometri optimizasyonunda ileri mühendislik araçlarından yararlanıyor. Radar dalgalarını yansıtmayan özel kaplama malzemeleri ve dâhili silah yuvaları, düşük görünürlük sağlıyor.
Kokpit tasarımında pilotun iş yükünü azaltan ergonomik ve sezgisel bir yapı benimsendi. Ayrıca yapay zekâ destekli sistemler ve sensör füzyonu, durumsal farkındalığı üst düzeye çıkarıyor.
Uluslararası İşbirlikleri ve Tartışmalar
Proje başlangıcında İngiliz BAE Systems ile teknoloji ortaklığı yapıldı. Ayrıca Rolls-Royce, motor geliştirme konusunda teknoloji transferi teklif etti. Bu anlaşmalar, kritik alt sistemlerde dış destek sağladı.
Pakistan ile işbirliği iddiaları ortaya atılsa da TUSAŞ, böyle bir anlaşmanın mevcut olmadığını belirtti. Proje, resmî olarak Türkiye merkezli yürütülüyor ve yerli üretim ön planda tutuluyor.
Türkiye’nin Stratejik Konumu
KAAN projesi ile Türkiye, 5. nesil savaş uçağı üretebilen sayılı ülkeler arasına giriyor. ABD, Rusya ve Çin’in ardından bu kapasiteye ulaşmak, savunma sanayi açısından büyük bir sıçrama anlamına geliyor.
Bu durum, Türkiye’nin savunma sanayisinde dışa bağımlılığını azaltırken, bölgesel ve küresel güç dengeleri üzerinde de etkili olabilecek bir potansiyel yaratıyor.
