Günümüzde temiz içme suyuna erişim dünya genelinde büyük bir sorun haline geldi. MIT araştırmacılarının geliştirdiği elektriksiz hidrojel cihazı, en kurak bölgelerde bile su üretebilmesiyle dikkat çekiyor. Ancak günlük kapasitesi düşük ve teknolojisi herkesin uygulayabileceği türden değil.
Biz ise bu yayımda, evde elektrikle çalışan, 24 saatte yaklaşık 10 litre içme suyu üretebilen basit ama etkili bir atmosferik su jeneratörü sistemini anlatıyoruz. Böylece damacanaya bağlı kalmadan kendi suyunuzu üretebilirsiniz!
Sistem Nasıl Çalışır?
Bu sistemin temelinde basit bir soğutma döngüsü bulunur. Kompresör, soğutucu gazı devridaim ettirir. Plakalı eşanjör üzerinden geçen havanın nemi yoğuşur. Soğuk yüzey, sıcaklığı 5-10 °C aralığında tutarak havadaki nemi sıvı suya çevirir.
Yeterli hava akışı için bir blower fan devreyi besler. Bu sistem %50-60 nem oranında, sahil bölgelerinde veya yaz aylarında yüksek verimle çalışır. Su, damacana veya gıda uyumlu bir tankta toplanır.
İyi bir ısı yalıtımı, enerji verimliliğini artırır. Ayrıca PID kontrollü bir termostat, soğutma yüzeyini sabit sıcaklıkta tutar. Bu sayede cihaz 7/24 çalışabilir.
Parça Listesi ve Maliyet Tablosu
| Parça | Açıklama | Ortalama Fiyat (TL) | Link |
|---|---|---|---|
| Mini Chiller | 288W/150W, soğutma döngüsü | 2.500 | AliExpress |
| Plakalı Eşanjör | Paslanmaz, hava-su ısı transferi | 500 | AliExpress |
| DC Fan/Blower | 100-200 m³/h hava debisi | 250 | AliExpress |
| PID Kontrol + Isı Sensörü | Dijital ekranlı sıcaklık kontrol | 550 | AliExpress |
| Damacana Tank | Gıda uyumlu su deposu | 200 | Lokal temin |
| Isı Yalıtım Malzemesi | Köpük, bant vs. | 250 | AliExpress |
Toplam Tahmini Maliyet: ~ 4.250 TL (kargo ve vergiler hariç)
Tavsiye edilen bütçe: 7.000 – 10.000 TL arası. Daha güçlü chiller veya fazladan ekipman eklemek isteyenler bütçeyi esnetebilir.
Kendi Cihazını Adım Adım Kur!
Adım 1: Soğutma Ünitesini Kur
Mini chilleri ve plakalı eşanjörü bağlantı hortumlarıyla birleştir. Soğutucu akışkan devridaim döngüsünün sızdırmaz olduğundan emin ol. Üniteyi dış hava akışına uygun yere yerleştir.
Adım 2: Fan Sistemi
DC blower’ı eşanjör yüzeyine odakla. Hava, fan yardımıyla soğuk plakadan geçerken içindeki nem yoğuşacak. Fan bağlantılarını sağlam yap. Gerekiyorsa ses yalıtımı uygula.
Adım 3: PID Kontrol Bağlantısı
Isı sensörünü eşanjör yüzeyine temas edecek şekilde monte et. PID kontrol cihazına bağla. 5-10 °C aralığını ayarla. Bu ayar, verimli yoğuşma için kritik.
Adım 4: Su Toplama
Yoğuşan su, plakalı eşanjörün altından damlayarak damacanaya akar. Damacananın ağzını uygun bir hortumla sabitle. Suya toz kaçmaması için basit bir kapak ekleyebilirsin.
Adım 5: Yalıtım
Soğuk yüzeyi ve boruları yalıtım malzemesiyle kapla. Bu adım, ısı kaybını azaltır. Sistemin verimini artırır, elektrik sarfiyatını düşürür.
Kimler Kullanabilir?
- Sahil kesiminde yaşayanlar.
- Kampçılar (UPS veya inverter ile taşınabilir versiyon yapılabilir).
- Damacanaya sürekli para vermek istemeyenler.
- Kendi içme suyunu üretmek isteyen mühendisler!
Bu sistem, MIT’nin elektriksiz hidrojel modeline göre daha yüksek üretim kapasitesine sahiptir. Elbette elektrik maliyeti vardır, ancak verimli kullanıldığında şehir şebekesi olmayan veya temiz suya zor ulaşan alanlarda büyük avantaj sağlar.
